Alimlər müasir quşların əcdadına çevrilən lələkli dinozavrın sirrini açıblar
Çin və ABŞ-dan olan beynəlxalq paleontoloqlar qrupu dinozavrlar və quşlar arasında keçid halqası olan Arxeopteriksin nadir nümunəsinin tədqiqatının nəticələrini təqdim edib. Çikaqo arxeopteriksi adlandırılan müstəsna dərəcədə yaxşı qorunan nümunə quşların erkən təkamülü ilə bağlı əsaslı kəşflərə səbəb olmuşdur.
Lider-media.az xəbər verir ki, nəticələr Nature elmi jurnalında dərc olunub.
2022-ci ildə Çikaqonun Sahə Təbiət Tarixi Muzeyi tərəfindən əldə edilən nümunə 14-cü məlum arxeopteriks və müasir göyərçin ölçüsündə ən kiçik nümunə oldu. Üçölçülü sümüklər, dəri təəssüratları, barmaq yastıqları və lələk strukturları da daxil olmaqla, onun müstəsna mühafizəsi qabaqcıl tədqiqat üsullarından istifadə etməyə imkan verdi.
Alimlər yüksək ayırdetmə qabiliyyətinə malik kompüter tomoqrafiyasından istifadə edərək ilk dəfə Arxeopteriksin kəllə sümüyünü təfərrüatlı şəkildə yenidən qurmuşlar. Tədqiqat troodontidlər (lələkli dinozavrlar) və sonrakı quşlar arasında ara damaq quruluşunu aşkar etdi.
Bu, sərt dinozavr kəllələrindən mobil quş kəllələrinə tədricən keçid nəzəriyyəsini təsdiqləyir.
Yumşaq toxumaların analizi Arxeopteriksin ayaq barmaqlarının müasir quru quşlarınınkinə bənzədiyini göstərdi. Bu, onun quruda həyata uyğunlaşmasını göstərir, baxmayaraq ki, üçüncü lələklərin olması (əvvəllər qeyri-quş dinozavrlarında görünmürdü) inkişaf etmiş uçuş imkanlarını göstərir.
Hədiyyə Aslan