lider-media.az

PKK-nın özünü buraxması Türkiyənin siyasi arenada uğurudur

Baxış: 10 Tarix: 13-05-2025, 12:41

PKK terror təşkilatının həbsdə olan lideri Abdulla Öcalanın çağırışı ilə keçirilən konqresdə qəbul olunan qərarlar məlum olub. Mayın 12-də PKK (Kürdüstan Fəhlə Partiyası) rəsmi olaraq özünü ləğv etdiyini və silahlı mübarizəyə son qoyduğunu açıqlayıb. Bu qərar təşkilatın 5-7 may tarixlərində İraqın şimalında keçirilən 12-ci qurultayında qəbul edilib.

Türkiyəli rəsmilərin PKK-nın ləğv edilməsinə dair münsaibəti də özünü çox gözlətməyib. Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AK Parti) sözçüsü Ömər Çelik bildirib ki, İmralıdan verilən çağırışdan sonra PKK-nın özünü buraxmaq və silahlı fəaliyyətinə son qoymaq qərarı "terrorsuz Türkiyə" hədəfinə çatmaq baxımından mühüm bir mərhələdir. O qeyd edib ki, Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın "terrorsuz Türkiyə" üçün ortaya qoyduğu güclü siyasi iradə və bu prosesi dövlət siyasəti səviyyəsində müəyyənləşdirən əhatəli və aydın yanaşması, eləcə də Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) sədri Dövlət Baxçalının tarixi çağırışı, hadisələrə münasibətdə nümayiş etdirdiyi qəti mövqe bütövlükdə "daxili cəbhə"nin möhkəmləndirilməsinin əsas istiqamətlərini təşkil edir.

Ömər Çelik qeyd edib ki, Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Türkiyənin terror təhdidindən tamamilə azad olunması istiqamətində ortaya qoyduğu qətiyyətli siyasi iradə, dövlət səviyyəsində formalaşdırılmış sistemli və aydın siyasət xətti, eyni zamanda Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) lideri Dövlət Baxçalının verdiyi tarixi çağırış və hadisələrə qarşı sərgilədiyi prinsipial mövqe daxildə milli birliyin və həmrəyliyin gücləndirilməsi baxımından mühüm rol oynayır.

Qeyd edək ki, hələ ötən ilin oktyabr ayında Türkiyənin Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının lideri Dövlət Baxçalı partiyasının qrup toplantısında bir sıra önəmli açıqlamalar verilmişdi. Baxçalı təklif edirdi ki, PKK terror təşkilatının lideri Abdullah Öcalan parlamentə gələrək burada PKK-nın buraxılmasını elan etsin. Onun sözlərinə görə, bunun üçün Öcalana parlamentdə çıxış etməyə şərait yaradılmalıdır: "Terrorçuların liderinin təcridi aradan qaldırılarsa, qoy parlamentə gəlib, kürdyönümlü DEM fraksiyasının iclasında çıxış etsin, terrora son qoyulduğunu və PKK təşkilatının buraxıldığını elan etsin". Siyasətçi, Öcalanın bu addımdan sonra qanunvericilikdəki "Umut hakkı" layihəsi qüvvəyə minərsə, bundan yararlana biləcəyini vurğulayıb. Baxçalının bu açıqlaması ölkə mediasında və sosial şəbəkələrdə geniş müzakirələrə səbəb olub. Bəzi KİV bu açıqlamanı uzun illik kürd probleminin həlli üçün "tarixi fürsət" adlandırıb. "Umut hakkı" layihəsi cari il sentyabrın 30-u PKK-nın siyasi qolu olan Xalqların Bərabərlik və Demokratiya Partiyası (DEM) tərəfindən irəli sürülüb. Sözügedən qanun layihəsi ağırlaşdırılmış ömürlük həbsə məhkum edilmiş məhkumların 25-ci ildən etibarən şərti azadlığa çıxma hüququna malik olmasını nəzərdə tutur.

Bu il fevralın 27-də Abdullah Öcalan PKK-ya "silahı yerə qoyun" çağırışı edib. İstanbulda, İmralı adasında həbsdə olan Öcalan sülh çağırışı barədə bunları deyib: "...min ildir varlığını qoruyan türk-kürd münasibətləri ittifaqa doğru inkişaf etməlidir. Cümhuriyyətin 2-ci əsri yalnız demokratik güzəştlərlə yaxşılaşa bilər. Cənab Baxçalı və cənab prezident Ərdoğanın ortaya qoyduğu iradə sayəsində bu çağırışı edirəm".

PKK (Kürdistan Fəhlə Partiyası) terror təşkilatı 1978-ci ildə Abdullah Öcalan və bir qrup marksist-ideoloji tərəfdarı tərəfindən Türkiyənin Diyarbakır vilayətində yaradılıb. Əvvəlcə solçu ideologiya ilə çıxış edən PKK sonradan "müstəqil Kürdüstan dövləti" qurmaq iddiası ilə separatçı-terrorçu fəaliyyətə keçib. Təşkilat həm Türkiyədə, həm də beynəlxalq aləmdə terror təşkilatı kimi tanınıb (o cümlədən ABŞ, Avropa İttifaqı və NATO tərəfindən). PKK-nın yaranması 1970-ci illərdə Türkiyədəki siyasi qeyri-sabitlik və sol ideologiyanın yüksəlişi ilə sıx bağlıdır. Abdullah Öcalan bu təşkilatı yaradan zaman əsas məqsədi Türkiyənin cənub-şərqində yaşayan kürdlərin müstəqilliyini əldə etmək idi. Təşkilat bu məqsədlə əvvəlcə ideoloji təbliğatla çıxış edib, lakin 1984-cü ildən etibarən silahlı mübarizəyə başlayıb. Nəticədə polislərə, hərbçilərə və mülki vətəndaşlara qarşı çoxsaylı hücumlar həyata keçirilib. PKK-nın törətdiyi terror aktları nəticəsində 40 mindən çox insan həlak olub. Uşaq və qadınları da öz "mübarizəsinə" cəlb edən PKK bu illər ərzində insan hüquqlarını da heçə sayıb. Onun əsas bazaları isə İraq və Suriyanın şimalı olub. PKK-nın başçısı Abdullah Öcalan 1999-cu ildə həbs edilib və törətdiyi terror əməllərinə görə əvvəlcə edam cəzasına məhkum olunub. Lakin bu hökm sonradan ömürlük azadlıqdan məhrumetmə ilə əvəzlənib. Hazırda Öcalan cəzasını Mərmərə dənizində yerləşən İmralı adasında təkadamlıq kamerada çəkir.

Qafqaz Strateji Araşdırmalar Mərkəzininin (KAFKASSAM) təsisçisi prof, dr. Hasan Oktay mövzunu şərh edərək deyib: "Ötən illər ərzində PKK Orta Şərqdə Türkiyəyə qarşı mübarizə aparmaq üçün bir meydan formalaşdırıb və ətrafında ciddi xarici dəstək əldə edib. Nəticə etibarilə bu gün PKK Türkiyəyə qarşı apardığı mübarizəni uduzduğuna görə öz mövcudluğunu sona çatdırmaq qərarı alıb. Qrup bu mübarizəni yeni bir müstəviyə daşımaq yolunu seçib. Silahı yerə qoyduğunu və bundan sonrakı dövrdə tələblərini siyasi gündəmə gətirəcəyini bəyan edən təşkilatın irəli sürdüyü məsələlər Türkiyə Cümhuriyyəti dövləti tərəfindən yaxından izləniləcək. Bu səbəbdən Prezident Ərdoğan bu prosesi "həssaslıqla yaxından izləyəcəyik" ifadəsi ilə xarakterizə edib".

Professor əlavə edib ki, ölkədə Öcalana əfv gözləntisi və Türkiyə Cümhuriyyəti Konstitusiyasında dəyişikliklərlə bağlı istəklər də mövcuddur: "Bu məsələlər qarşılıqlı olaraq yaradılacaq heyətlər tərəfindən diqqətlə izləniləcək, araşdırılacaq və həyata keçirilməsi mümkün olanlar yerinə yetirilə bilər. Lakin tələblər təzyiq vasitəsinə çevrildiyi anda Türkiyə Cümhuriyyəti dövlətinin heç bir terror təşkilatı ilə pazarlıq etməyəcəyi hər kəsə məlumdur. Dövlət Baxçalı da bu kontekstdə "Əgər terror bitəcəksə, onda Abdullah Öcalan gəlsin və parlamentdə təşkilatın ləğv olunduğunu elan etsin" ifadəsini işlədib. Bundan sonrakı mərhələdə müsbət tendensiya müşahidə ediləcəksə, yeni bir etimad mühiti formalaşa bilər".



OXŞAR XƏBƏRLƏR
XƏBƏR LENTİ
BÜTÜN XƏBƏRLƏR

MARAQLI
TƏQVİM
«    Июль 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031 
MƏZƏNNƏ
 Valyuta məzənnəsi