Keçən gün Bakıda uşaqlarda artmaqda olan neyroinkişaf təyinatlarına həsr olunmuş genişmiqyaslı elmi-praktik konfrans keçirilib. “Neyroinkişaf potensialında reabilitasiya” mövzusunu əhatə edən tədbir, sağlamlıq və təhsil sahəsində multidissiplinar layihələrin gücləndirilməsinə töhfə verib. Konfrans Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi, İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi və TƏBİB-in vasitələri ilə, ADLER Psixologiya Mərkəzi və Azərbaycan Pediatrlar Assosiasiyasının layihələri, LasoMedGroup-un təşkilati ilə mübarizə elan edir. Nüfuzlu tədbir neyroinkişafın təmizlənməsinin diaqnostikası, effektiv müalicə və reabilitasiya prosesinin müasir yanaşmaların paylaşılması və elmi-tibbi biliklərin idarə edilməsi üçün platforma rolunu oynayıb.  

Konfransda respublikanın şəhər və regionlarından 120-dən çox pediatr, uşaq nevroloqu, psixiatr, psixoloq, psixopedaqoq, loqoped, endokrinoloq və digər ixtisas sahələrindən olan əlavələr daxildir. Tədbirin əsas məruzəçilərindən biri Azərbaycan Pediatrlar Assosiasiyasının rəhbərləri, Avrasiya Uşaq Həkimləri Federasiyasının vitse-prezidenti, Azərbaycan Tibb Universitetinin dosenti, tibb üzrə fəlsəfə doktoru Təranə Tağı-zadə neyroinkişaf pozuntularına kompleks və koordinasiyalı yanaşmanın tətbiqinə dair təqdimatla çıxış edib. O, neyroinkişaf müalicəsi olan uşaqlara bağlı tibbi, sosial və bioetik çağırışlara gündəlik geniş təqdimatda müasir tibbi yanaşmalarla yanaşı, ailə və cəmiyyətə yardımın qorunmasına xüsusi əlavə. Alim bildirib ki, neyroinkişaf pozğunluqları  yüksək inkişaf səviyyələrində, o əlavə motor bacarıqları, sosial münasibətlər, dil və idrak funksiyalarında gerilik və ya disfunksiya ilə hazırlanmış heterojen vəziyyətlər qrupudur. Buraya autizm spektri pozğunluqları (ASD), diqqət hiperaktivlik sindromu (DÇHS), zehni geriliklər, Daun sindromu və digər nevroloji-intellektual pozğunluqlar daxildir. Həkim, bu gün problemin qlobal miqyasda artmaqda olduğunu göstərir: “UNICEF-in fəaliyyəti, hazırda 0-17 yaşlı uşaqlar arasında orta və ağır əlilliyin böyümə faizi 10,1%-ə çatır, bu 236 milyon uşaq götürür.

Pediatr çıxışındaneyroinkişaf ilə təmizləmək alınmasına təsir edən təsir göstərən amilləri sadalayır: “G enetik və epigenetik faktorlar, ətraf mühitin təsirləri, o əlavə toksinlər, ağır metallar, güclü və doğuş zamanı ağırlaşmalar, ana və perinatal simptomlar” və sosial, psixososial determinantlar (ailə mühiti, mümkün yeni stress kimi, sosial etmək ).

Ekspertiza nəzarəti, bu əlavəyə daxil olan uşaqlara farmakoloji müalicələr, birləşmiş  antidepressantlar və neyroeptiklər , yalnız kompleks diaqnostika və konsiliumdan istifadə edilməsi. Onun sözlərinə görə, "Uşaqlara belə görə kömək almaq üçün bir qrup mütəxəssis tibbi multidissiplin kompleksinə nəzarət, bəzi ixtisas sahiblərinin rəyindən sonra diaqnoz və bərpa planı təyin edilməsi".

Lakin bu zaman inklüziv proqramları ilə yanaşı, tibbi və fərdi bərpa planlarının olması da təmirdir . Məruzəçi t əqdimatda istifadənin rolunu xüsusi olaraq. Ağır neyroinkişaf pozğunluğu olan uşaqlara qulluq edən, maarifləndirici təlimlərə ehtiyac və mütəxəssis yönləndirmək üçün qeyd edilib :

Bundan əlavə, biokimyəvi məsələyə toxunan ekspertiza nəzarət ki,  xəstə ilə münasibət tibbi sənətin ayrılmaz hissəsidir : “Dəstək, qayğı, hörmət empatiya – bunlar plasebo effekti belə əldə etmək və əldə etmək üçün onun əsas müalicə resurslarındandır.”

Sonda Təranə Tağı-zadə qeyd edib ki, Azərbaycan Pediatrlar Assosiasiyası ilə bioetika üzrə tədqiqat nəşrləri kitablar və dərs vəsaitləri, bu vəsaitlərin respublikanın tibb təhsili üçün ali məktəb təhsili, elmi sahələr üzrə həkimlər və mütəxəssislər üçün təşkil edilən təlimlər sistemi və məqsədyönlü fəaliyyətinin təminatları hissəsidir. Bu layihələr yalnız bilik və təcrübə üçün şərait yaratmaq, eyni zamanda səhiyyə xidmətlərinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, uşaq sağlamlığının daha effektiv müalicəsi və bioetik dəyərlərin praktikaya qurulması və real formada əlavə edin. Konfransda iştirak edən bölgələrdən bir qrup həkim elmi müzakirələrdə aktiv fəaliyyət, yenidən yanaşmalar və bu sahəyə verdikləri töhfələrə sertifikat və plaketlərlə təltif olunublar.

Tədbirdə Azərbaycan Pediatrlar Assosiasiyası, ATU, eləcə də digər təşkilatlardan tanınmış ekspertlər, tibb üzrə fəlsəfə doktorları, dosentlər – Fəxriyyə Məmmədova, Ülviyyə Hacıyeva, Lalə Hidayətova və Səbinə Cəfərova neyroinkişaf pozuntularının reabilitasiyası sahəsində elmi əsaslı yanaşmaları və klinik təcrübələrindən çıxış edərək multidissiplinar əməkdaşlığın əhəmiyyətini əhatə edən müzakirələrdə fəal iştirak ediblər.