Zərifə xanım həmişə xatirələrdə yaşayacaqdır 

 Azərbaycanın görkəmli alimi, akademik Zərifə Əziz qızı Əliyeva XX əsr oftalmologiya elminin inkişafında mühüm rol oynamış, tibb sahəsindəki fəaliyyəti ilə yalnız elmi deyil, həm də ictimai əhəmiyyət daşıyan nəticələr əldə etmişdir. Onun tədqiqatları xüsusilə infeksion göz xəstəlikləri, o cümlədən traxomanın diaqnostikası, profilaktikası və müalicəsi sahəsində əldə etdiyi uğurlar tibb elminə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Zərifə xanımın apardığı elmi və praktik işlər nəticəsində bu xəstəlik Azərbaycanda effektiv şəkildə nəzarət altına alınmış və geniş yayılmasının qarşısı alınmışdır. Elmi biliyini və insani dəyərləri birləşdirərək ölkəmizin səhiyyə sisteminə sanballı dəyərlər qatan Zərifə Əliyeva, eyni zamanda kimsəsiz və sosial cəhətdən həssas əhali qruplarına göstərdiyi xüsusi qayğı ilə də yadda qalmışdır. Onun həyatı və fəaliyyəti, tibb elminin inkişafında alimlərin sosial məsuliyyətinin nə qədər əhəmiyyətli olduğunu bir daha təsdiqləyir.

1923-cü il aprelin 28-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur rayonunun Şahtaxtı kəndində anadan olan Zərifə Əliyeva, hələ gənc yaşlarından elmə və insanlara xidmətə böyük maraq göstərmiş, bu marağını ömrünün sonuna qədər yüksək peşəkarlıq və fədakarlıqla davam etdirmişdir.1947-ci ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirən Zərifə xanım, elmi fəaliyyətinə 1949-cu ildən etibarən Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Göz Xəstəlikləri İnstitutunda başlamış, 1950-ci ildə isə aspiranturaya daxil olaraq akademik tədqiqatlarını davam etdirmişdir. Onun elmi maraqları daha çox sosial əhəmiyyətli oftalmoloji xəstəliklərin, xüsusilə də o dövrdə ölkəmiz üçün böyük problemə çevrilmiş traxomanın araşdırılmasına yönəlmişdir. Məhz bu xəstəliyə qarşı apardığı kompleks müalicəvi-profilaktik tədbirlər və sintez olunmuş yeni müalicə üsulları nəticəsində Zərifə Əliyeva nəinki ölkə daxilində, həm də sovet elmi məkanında tanınmağa başlamışdır.Zərifə xanımın 1960-cı ildə müdafiə etdiyi “Traxomanın digər terapiya üsulları ilə birlikdə sintomisinlə müalicəsi” mövzusunda namizədlik dissertasiyası bu sahədə elmi və praktik baxımdan mühüm yenilik hesab olunmuş və onun müəllifi kimi alimə geniş elmi nüfuz qazandırmışdır. Qeyd olunmalıdır ki, həmin dövrdə traxoma yalnız tibb elmi üçün deyil, bütövlükdə ictimai səhiyyə və sosial rifah üçün təhlükə mənbəyi idi. Zərifə Əliyevanın xəstəliyin yayılmasının qarşısının alınması məqsədilə uşaq evlərində, internat məktəblərində və ucqar bölgələrdə apardığı maarifləndirici işlər, həmçinin yerli səhiyyə işçilərinin ixtisas səviyyəsinin artırılması yönündəki fəaliyyəti onun genişmiqyaslı ictimai missiyasının tərkib hissəsi olmuşdur.1967-ci ildə Zərifə Əziz qızı Əliyeva Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun göz xəstəlikləri kafedrasına dosent vəzifəsinə dəvət olunur. Bu institut həm də onun atası – respublikanın tanınmış dövlət xadimi və professoru Əziz Məmmədkərim oğlu Əliyevin adını daşıması ilə alimin həyatında xüsusi mənəvi dəyərə malik olmuşdur.Zərifə xanım institutda çalışdığı illərdə yalnız elmi-pedaqoji fəaliyyətlə deyil, eyni zamanda yüksək səviyyəli klinik praktikayla da məşğul olmuşdur. O, mürəkkəb cərrahiyə əməliyyatları aparmış, həkimlərə klinik konsultasiyalar vermiş, oftalmoloji yardımın keyfiyyətinin yüksəldilməsi istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirmişdir.

Zərifə xanım Azərbaycan tarixində xüsusi xidmətləri olan Əziz Əliyevin ailəsində dünyaya göz açdı: "Əziz Əliyev İrəvanda orta məktəb, Sank-Peterburqda Tibb İnstitutunu bitirdi, Bakıya gəldi, Tibb İnstitutunun rektoru, Bakı Dövlət Universitetinin rektoru, Səhiyyə naziri və digər məsul vəzifələrdə vicdanla çalışdı.İkinci Dünya müharibəsinin ilk illərində Cənubi Azərbaycanda Seyid Cəfər Pişəvəri hərəkatını düzgün məcraya yönəltmək üçün Cənuba göndərildi və etimadı doğrultdu. Az sonra faşistlərin Şimali Qafqazı işğal edərək Dağıstana hücumu ərəfəsində hərbi xidmətdən imtina edən dağlıları vətəni qorumağa səfərbər etmək, Dağıstan əhalisini sürgün etməkdən qurtarmaq və Bakını düşmən işğalından qurtarmaq üçün təşkilatçı bir rəhbərə ehtiyac var idi. Belə bir rəhbər var idi. Azərbaycan rəhbərliyi Dağıstanı idarə etmək üçün Əziz Əliyevin namizədliyini irəli sürdü və sovet rəhbəri bu təqdimatı qəbul etdi qısa zaman kəsiyində Əziz Əliyev bütün Dağıstanı faşizmə qarşı mübarizəyə səfərbər etdi. Düşmən nə Dağıstana girə bildi, nə də Bakı neftinə sahib ola bildi.Zərifə xanım belə bir ailənin övladı idi. Orta məktəbi bitirəndən sonra atası kimi həkim olmaq istədi. Elə bil ixtisas seçmək istəyirdi ki, əməli işi ilə hamıya göstərsin ki, o da atası kimi Vətənini sevir, xalqına xidmət etmək üçün hər cür çətinliklərə hazırdır. Zərifə xanım oftalmoloq həkim kimi işə başladı. Eyni zamanda göz xəstəlikləri sahəsində elmi tədqiqat işlərini davam etdirməyə başladı. Həmin illərdə Azərbaycanda gözü zədələyən və ağır nəticəyə səbəb olan traxoma infeksion xəstəliyi geniş yayılmışdı.

Zərifə xanım traxoma xəstəliyinə qarşı aparılan müalicəvi və profilaktik tədbirlərin təşkilində və həyata keçirilməsində fəal iştirak edir, bu xəstəliyin geniş yayıldığı rayonlara gedir, həkim-oftalmoloqlara mühazirələr oxuyurdu. Zərifə xanımın traxomaya qarşı müalicə üsulu bütün respublikada tətbiq olunmağa başladı.Tale Zərifə xanıma Əziz Əliyev kimi tanınmış bir ata qismət etmişdi. Bu Zərifə xanımın həyatında sonuncu uğur deyildi. Keçən əsrin ortalarında Zərifə xanımın həyatında daha böyük bir hadisə baş verdi. Zərifə xanım müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu, SSRİ adlı nəhəng dövləti idarə edən yeganə türk-müsəlman, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin həyat yoldaşı oldu. Həkim, ana Zərifə Əliyeva Heydər Əliyevə dayaq oldu, həm övladlarını tərbiyə etdi, həm həkim kimi kimsəsiz uşaqlara dayaq oldu, həm də elmi tədqiqatlarını davam etdirdi.Zərifə xanım həkim kimi böyük şöhrət qazandı. Tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsini aldı, Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitunun Oftalmologiya kafedrasının professoru seçilir. Oftalmologiya üzrə çox sayda əsərlərin çap olunmasına nail oldu. M.İ.Averbax adına mükafata layiq görülən ilk azərbaycanlı qadın oldu.Akademik Zərifə Əliyeva Azərbaycanın ictimai həyatında da mühüm xidmətləri olan bir ziyalıdır. O, SSRİ Sülhü Müdafiə Komitəsinin üzvü, Oftalmoloqların Elmi Cəmiyyətin İdarə Heyətinin üzvü, Bilik Cəmiyyəti İdarə Heyətinin üzvü, Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi fəxri adını almışdı. Zərifə xanım həm də Vətənə məhəbbət ruhunda iki övlad boya-başa çatdırdı. Həyat yoldaşı, böyük dövlət adamı Heydər Əliyev Moskvaya Sovet dövlətinin idarəçiliyinə dəvət olunanda Zərifə xanım da iki övladı ilə həyat yoldaşının yanında idi, həm onun qazandığı nufuzu ilə fəxr edir, həm də onu hər cür qara qüvvələrdən qoruyurdu. Amansız ölüm hər şeyi yarımçıq qoydu. Zərifə xanım ömrünün ən məhsuldar dövründə 62 yaşında həyatla vidalaşdı.İllər keçəcək, Sovet dövləti süqut edəcək. Azərbaycan dövlət müstəqilliyini bərpa edəcək, ancaq müstəqilliyin şirinliyini dada bilməyəcək. Daşnak qüvvələri Azərbaycanın 20 faiz torpağını işğal etdi. Azərbaycan xalqı özünə və dövlətinə ümid bildiyi Heydər Əliyevi köməyə çağırdı. Heydər Əliyev gəldi və müstəqil Azərbaycanı bütün təhlükələrdən qorudu. On il ərzində Azərbaycanı idarə etdi və düşmən işğalına son qoymaq üçün Azərbaycan xalqını İlham Əliyev ətrafında sıx birləşməyə çağırdı".Onun sözlərinə görə, Azərbaycan xalqı İlham Əliyev ətrafında dəmir yumruq kimi birləşdi: "Xalqının etimadını qazanan, on yeddi illik hakimiyyəti dövründə güclü ordu, “ Əsrin müqaviləsi” nin işə düşməsi ilə güclü iqtisadiyyat yaradan Ali Baş Komandan İlham Əliyev 44 günlük Vətən Müharibəsi nəficəsində düşməni darmadağın etdi, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur düşmən işğalından azad edildi. Yüz il bundan əvvəl Moskvanın təkidilə yaradılan muxtar qurum Azərbaycanın tarixindən silindi.Doğrudur, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti bu uğurları qazananda, Azərbaycanı qalib dövlətlərin cərgəsinə daxil edəndə Zərifə xanım və Heydər Əliyev həyatda yox idi. Amma Ali Baş Komandan İlham Əliyevin sözləri desək, ata vəziyyətini həyata keçirdi.Ümummilli Lider Heydər Əliyevin həyat yoldaşı, 200 ildən sonra Azərbaycan torpaqlarını geri alan, Azərbaycanın dövlət suverenliyini bərpa edən, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevi Azərbaycan xalqına bəxş edən Zərifə xanım həmişə xatirələrdə yaşayacaqdır.